Monday, September 7, 2020

National Education Policy 2020 (NEP-2020): School Education a Sinlaite toh kisai

National Education Policy 2020 (NEP-2020): School Education a Sinlaite toh kisai

-       M Pauminsang Guite

2019 kum a ISRO Chief ana hingei leh JNU Chancellor hingei Prof K Kasturirangan makaihna a National Education Policy draft ana piaklut uh pansan a, MHRD in mipi apan thusun tamtak lakhawm in, July 29, 2020 ni in India gam ukpipa Pu Modi leh a khawnbawl pih ten National Education Policy-2020 (NEP-2020) kichi pom kipna nei uhi. Tom kim in, tulel a education sector adia a 3-4% GDP lakvel kizang lel gige pen, a kinthei pen a 6% a kaitousak ding, chi a NEP-2020 in a genna in nasatak leh kinthei lama Siamsinna hoihsak zawk leh dopsang pah ding, atup dan uh ahih dan tomkim in gen khin hi.

NEP-2020 apan School Education thulu nuaia Sinlaite toh kisai a, theihtuak diak tamloute tomkim i gen suk ding uh.

1.                   Nidang a 10+2 (kum 6 apan 18) dana kichi pen dan (stage) li a kikhen ie 5+3+3+4 (kum 3 apan 18) paidan thak zuih hong hi ding hi. A kil ah etsakna kipia pansan en in.

2.                   Tutung NEP-2020 in kikhekna a puaklut poimoh penpen a muhtheih ahihleh, Early Childhood Care and Education (ECCE) chih thugel a, naupang tengteng kum tawm chik ahih uapan, siamsinna chi hoihtak tuh pah ding chih ahi. Huai ziak in, kum 3-6 kikal tengteng leng siamsinna chi khat piak teitei ngai ta ding hi. Huai ding in, privatete Prep (pre-school) hi sese lou in, Anganwadi Centrete zat pat hiding hi.  Anganwadi te RTE (Ready-to-Eat) hawm a i theih pen uh, RTE (Right to Education) lam hong hidaih ta ding dan ahi.

3.                   Anganwadi Centre te siamsinsakna adia poimoh vanzatte a thuam hoih sem hong hi ding hi. Anganwadi nasem Pawl 12 tan zou te, 

kha 6 sung (certificate) sinsakna piak hi ding ua, Pawl 12 nuailam te bel kum 1 sung (diploma) sinsakna piak hi ding uhi. Inmun a pan a, Online tungtawn bang ale sintheih hi ding hi.

4.                   NCERT in National Curricular and Pedagogical Framework for Early Childhood Care and Education (NCPFECCE) bawl khia in, naupang kum 0-3 leh kum 3-8 te a ding a, atuamtuak a kisinsakna pai dingdan hon bawl khe pah ding uhi.

5.                   Kum 2025 tan a, naupang Pawl 3 pha teng, lai sim thei, gelh thei leh arithmetic tangpi hih thei vek ahih ding uh, chih hiai NEP-2020 a sepsuah kin ding a atup khat ahi.

6.                   Siamsin naupang tengteng in ‘Health Card’ nei ding ua, a vangkim tenin a damtheihna uh et khiak hi gige ding hi.

7.                   Khota te ah leng School Library kichi bawl khiat hiding hi. Digital Library, Public leh School Library omsa te leng kek let beh hiding hi.

8.                   Open and Distance Learning (ODL) programme saitu National Institute of Open Schooling (NIOS) leh State Open School te leng, a gal apan siamsin theihna ding in keklet sem hiding uhi.

9.                   Sinlai 30 omna ah Sinsaktu 1 om ding a, mun tuantual diakna mun te ah bel 25:1 hi ding hi.

10.               Sepna apan retired sate, school kailuite and khosung mite apan panpihna leh kithuahpihna tuamtuam leh career guidance chihte khong adia zat hi ding ua, huai ding a mi zat theih dingte min kaihkhop hi ding hi.

11.               Secondary stage a, Pawl 10 zoh chiang in siamsinna apan khawl zual a, a khonung in, Pawl 11 a va zom theih ding uh, chih ahi a, hiai in a gen ut tak dia i gintak ahihleh, Pawl 10 tan naupang tengteng in laizil a om vek teitei ding, chih na hong suak didan ahi.

12.               Ngaihtuah detdet (critical thinking) na ding a hun tam zaw pethei ding in, curriculumte leng a laigil (core) poimoh te kia sit a hihkiam hiding a, ‘ideas (ngaihtuah khiakna), applications (zat dan), and problem-solving (buainate bawl lemna)’ te pansan a bawlthak hitou tou ding hi.

13.               Physical education, arts & crafts leh vocational skills kichi te leng School teng ah sin theih ding in om suak vek ding hi.

14.               Secondary Stage te ding in extracurricular, vocational, science, arts, commerce chih a Subject te a khenkat hinawnlou ding a, sinlai ten amau lunglutna leh tempaina chiat dungzui a, amau deihtelna subject teng la in sinkhawm reprop thei ding uhi.

15.               Naupang ten mahni pau mah a thil zilkhia leh theisiam baih zaw uh, chih misaim te muhsuah pansan in, NEP-2020 in ‘ahihtheihna munte ah’, Pawl 5 tan ah mahni pau ‘home language/mother tongue/local language/regional language’ zang a kisinsak ding chih hi a, huai banah, duhthusam tak in Pawl 8 tan leh aban ah le hitheileh, chih dan ahi. Hiai pau zat ding pen Private leh Govt. School teng inle a zuih vek ding dan uh ahi.

16.               Naupangte sinlai bu te leng, ahithei tantan a, mahni pau a sut khiat hiding chih ahi.

17.               Mahni pau a sinsakna pibawl kawmkawm in, Foundational stage apan leng paudang tuamtuam leng sinsak hi ding hi. A diak in 8th Scheduled nuaia pau omte adia kidaih ding sinsaktu lak beh hiding hi.

18.               ‘Three-language formula’ leng zuih touh hiding hiding hi a, huai lak ah ‘Sanksrit’ leng tel theih ding in telkha ding hi. Banah, Sanskrit zilnuam te ading in leng stage teng ah om ding hi.

19.               School teng a Pawl 6-12 kikal sung in ‘classical language of India’ toh kisai, lemtang banga kum 2 sung sin theih ding om ding hi. Pawl 9-12 kikal ah gamdang pau Korean, Japanese, Thai, French, German, Spanish, Portuguese, and Russian’ sintheih ding in om ding hi.

20.               Nangong te zat ding Indian Sign Language (ISL) kichi bawllual hi ding hi.

21.               ‘Artificial Intelligence, machine learning leh data science’ chihte India maban ading a hong poimoh law ding chi in mathematics lam pibawl di hahgen hi a, huai ziak in Pawl 6 apan in ‘Coding’ kichi sinsakna pat hiding hi.

22.               Pawl 6-8 te ading in ni 10 sung ‘bagless’ ni nei ding ua, huai ah ‘fun course’ chih dan in khut nasep ie. carpentry, electric work, metal work, gardening, pottery making, siamgat, anhawi, senggat etc., kizilna hun a zat hiding hi.

23.               Master instructors’ chih dan in ‘singtangpa khutsiam silbawlte ie. senggat, khauphan, mui zial, nanglem, pat-hek, siam gat leh adangdang a siamna nei, khosung mite leng, a siamna uh sinsakna pe din, School in zang thei ding uhi.

24.               Indian Knowledge Systems kichi nuai ah ‘tribal knowledge, indigenous and traditional ways of learning’ in uap khak dia kilawmte leng, subject tuamtuam sin theih dingte lak ah telsak hiding hi.

25.               Sinlai te ‘progress card’ di leng, National Assessment Centre, NCERT, and SCERTs te makaihna in bawk thak vek hiding hi. Sinlai khat peuh etkhiakna din sinsaktu te etkhiakna hisek pen banah sinlai te mahni kitheihdan, midangte theih dan leh a nasep leh kiheldan apan et khiak hi ding hi.

26.               Pawl 10 leh 12 ah Board Exam kichi om lai ding hi. Ahihziak, tulel a sinlaite adia lungsim tawlhuai taka Board Exam leh Entrance Exam kinei sek banah Coaching/Tuition lak chindan deihhuailou om pen, beisak a khek khiak tup a panlak hi ding hi.

27.               Huaiziak in, sinlaite adin Board Exam paidan awlsam zaw ta ding a, sinlai khat in subject tampi lakah, exam apiak utna penpen teng tel in Board exam pethei ding ua, kum khat sung in Board Exam leng nih vei (best-of-two) pe thei ding uhi.

28.               University Entrance Test a ding in National Testing Agency (NTA) nasem pan ding a, ‘common aptitude test’ ban ah ‘sciences, humanities, languages, arts, and vocational subjects’ a exam na ding bawlkhe ding ua, a tawm pen in kum khat in nihvei sai ding hi.

29.               Pawl 3, 5 leh 8 ah Sinlai teng in, School Exam poimoh chi khat pevek ding uhi.

30.               National Assessment Centre in PARAKH (Performance Assessment, Review, and Analysis of Knowledge for Holistic Development) kichi Sinlai te etkhiakna vai enkai tu ding, bawl khiat ding, chih ahi.

31.               Naupangte laka siamna tuam bik neite chiamteh a neih ding banah School inleng Topic/Project pansan a Clubs/Circles te kithuahpih a hanthawn ding, chih ahi.

32.               Olympiads leh kitaitehnate’ te kilchih a sinlai teng tel theihna ding in, school chih ah sai theih ding dan gel hiding hi.

33.               Socio-Economically Disadvantaged Groups (SEDGs) kichi ST/SC/OBC, minorities, mizawng leh haksatna tuamtuam ziak School kai tawpsan tam ziak in, huaite phungvuh sem a, Gross Enrolment Ration (GER) sang sak sem in, 2030 tana Sustainable Development Goal 4 (SDG4) tup dana GER 100% tuntouh sak ding, chih ahi. Banah, NEP-2020 in numei naupang te Siamsinna hamphatpih thei ding a, panlak dingdan le tampi gen kha hi.

34.               The Rights of Persons with Disabilities (RPWD) Act 2016 pansan a Siamsinna munte ‘barrier free access’ dia khek danglam a, amau te ading liauliau Sinlai bu dang bawl khiat hi ding.

35.               Ministry of Defence leh State Govt. ten leng Secondary stage ah NCC wings tamsem a hon khiat ding uh, chi hi.

Thukup: Hiai NEP-2020 in siamsinna lam a GDP khansak ding a chih un, tampi te School Education lam ah hong pai ding in gintak huai hi. Nidanga Kum 6 apan School kai pat ding, kichi a, tampi te Pre-School (Prep) kailou a om pen, tu in Kum 3 apan naupang teng Siamsinna pan pah ta ding uh, chih ahih man in, hiai in Siamsinna ah, adiak in vaigam lam ah, nasatak in khantouhna leh kikhekna hong tung din gintak huai hi.

Tulel a, School curriculum a tellou, insung leh khotang adia zat theih ding nasep dan leh nekzonna chi tuamtuam te kisinsakna leng pibawl hi ding a, huai in anhawi, electric mekna sia bawl, puankhui thei, sek-tu-singatna zang thei mi kitam beh kik ding lamet ahi.

Kisinsakna din ahithei tana mahni pau zat ding, chih himahleh, India gam a khopi ie Delhi, Mumbai, Kolkata, Bangalore, Guwahati leh Lamka nasan ah pau tuamtuam tampi tengkhawm, banah, aguk taka sappau naltaka pau theite mawk ngaihsanna lian mahmah lai dana muh theih ahihna ah, nu-leh-pa leh School vaisai ten English mah chih pih zaw ding un gintak huai hi. Ahihziak in, sinsaktu leh sinlai te pau kibanga kisinsak theihna munte ah, mahni pau a kisinsak in, chiangtak in kitheisiam sak ngiengei zou le, siamsinna chi hoih leh kip tak kituh kha zaw ding dan ahi. Mahni pau zat ding toh kisai ah kikup beh ding thudang le tam mahmah hi.

NEP-2020 in Sinlaite adia a lunglutna leh tampaina mah uh sintouh theihna dia zalenna nasatak a piak in, naupangte sunga gou kiselgu tampi pholh khiak hong hi ding hi. Ahihziak in, hichibang a sinlaite deihtelna tuamtuam hong tam chiang in, School vaisaite adin Time-Table, Class-rooms, Timing, Manpowers etc., ah nawngkai thei tampi om ding hi. Etsakna in, Subject khat bang, Sinlai khat kia in tel in, Subject dang khat bang, Sinlai za-khat lam bang in tel ta le uh? Bang chih di? Huaiziak in, School in hiai teng hong saifel theihna ding un, infrastructure tuamtuam apoimoh beh ding uh hong tam ding a, sinsaktu bang le tamsem hong poimoh ding ua, lah, a sinlaite pung tuanlou ding ahihna ah, private schoolte ah fee hong khang semsem ding inle gintak huai hi.

A tomkim a etsakna dana khit ding bang hileh, ei singtangpa ruaithekna apan vaite kitenna va uap dia kisa dek toh tehtheih sim ding hi. Belpi 1/2 a meh chi 1/2 nekkhawmna apan vaite kitenna a nek ding tampi ana kilui dendon ta ding chih dan ahi a, intekte-vaisaite adia hautak kha maithei. Ahihziak, kitenna va uapte bel taitak leh vah taka kikik ding dan ahi. Vaite kitenna va uapte Govt. school a kaite dan in a teh theih dia, Private school a kaite ading in bel hotel buffet, hong bang ding dan ahi. Gilkial hetlou a sinlaite koihsawm in, mahni meh duhdante kia neksak sawm mailou in, sinlaite duhdante theihsiam sawm in, amau duhte mah nesak a gilvah a koih theih ding in, nu-le-pa, sinsaktu leh khotang heutu te kisakhol in panla chiat le, luidawng bang a Siamsinte hong khanghoih semsem ding uhi.

Siamsin Bulletin : VOL XXV ISSUE NO. 11 | SEPTEMBER 6, 2020 | PUBLISHED BY: PUBLICITY & MEDIA, SSPP JHQ DELHI





 

No comments:

Post a Comment